FELINE GRIMACE SCALE
©
© Université de Montréal 2019
DLACZEGO POWSTAŁA SKALA KOCIEGO GRYMASU?
Ból jest przyczyną cierpienia, stresu i zaburzeń lękowych. Jako lekarze i właściciele kotów, powinniśmy robić wszystko co w naszej mocy, aby zapobiegać i leczyć ból u zwierząt i ograniczać tym samym ich cierpienie. W leczeniu bólu niezbędne jest jego właściwe rozpoznanie.
Nasz zespół działa na rzecz ogólnego dobrostanu kotów. W naszych badaniach dostarczamy oparte na dowodach naukowych narzędzia rozpoznawania i leczenia bólu.
Aby leczyć ból efektywnie, musimy go najpierw rozpoznać. U ssaków polega to na identyfikacji zachowań spowodowanych bólem – na te zachowania składają się także zmiany wyrazu pyska.
Skale grymasu to narzędzia opierające się na ocenie zmian wyrazu pyska. Zostały one stworzone dla wielu różnych gatunków. Aby pomóc klinicystom w leczeniu bólu u kotów, nasz zespół, we współpracy z naukowcami z Université de Montréal, stworzył Skalę Kociego Grymasu i pracował nad jej walidacją (oszacowaniem trafności).
ROZWÓJ
Skalę Kociego Grymasu stworzono w oparciu o nagrania wideo kotów prezentujących bolesne i niebolesne zachowania. Badaniem objęci byli głównie pacjenci prywatni Uczelnianej Kliniki Weterynaryjnej Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Montrealskiego. Koty poddano badaniu klinicznemu, a następnie, jeśli wykazywały one oznaki bólu, podano im środki przeciwbólowe. Aby pacjenci mogli zostać włączeni do badania, właściciele kotów podpisali formularze świadomej zgody.
W klatce kenelowej umieszczono kamerę i nagrano krótkie filmy rejestrujące zachowanie kota przed i po podaniu środków przeciwbólowych
Gdy porównano zdjęcia bolesnych i niebolesnych kocich pacjentów, okazało się, że można wskazać pięć konkretnych cech, którymi różniły się dwie badane grupy. Te cechy, zwane też składowymi, to:
Pozycja małżowin usznych
Przymrużenie powiek
Napięcie kufy
Ustawienie wibrysów („wąsów”)
Ustawienie głowy
WALIDACJA
Słowo “walidacja” w kontekście FGS oznacza, że Skalę Kociego Grymasu stworzono zgodnie z kryteriami naukowymi i tym samym potwierdzono, że metoda ta:
-
Mierzy dokładnie to, co powinna – w tym przypadku jest to „ból”
-
Jest powtarzalna pomiędzy analitykami – to znaczy, że jest precyzyjna i że różni obserwatorzy otrzymywali te same wyniki, czyli widzieli te same zmiany w wyrazie kociego pyszczka
-
Jest powtarzalna w czasie – to znaczy, że te same wyniki uzyskiwane były przez tego samego obserwatora ale w różnym czasie, np. dziś i za miesiąc.
-
Rozróżnia stany pomiędzy bólem i brakiem bólu lub przed i po podaniu środków przeciwbólowych
-
Jest skorelowana z tzw. złotym standardem (uzyskano te same wyniki, gdy u tych samych pacjentów użyto innych, potwierdzonych wcześniej metod oceniających to samo zjawisko)
-
Wykrywa odpowiedź na leczenie przeciwbólowe
Skala Kociego Grymasu jest udowodnioną, wiarygodną, szybką i prostą metodą oceny bólu u kotów.
JAK UŻYWAĆ SKALI KOCIEGO GRYMASU
Rozpocznij od obserwacji kota z dystansu przed 30 sekund, a następnie przejdź do oceny punktowej. Zaczekaj z oceną, jeśli pacjent akurat je, wokalizuje lub dokonuje toalety (wylizywanie futra). Jeśli kot śpi – pozostaw go w spokoju i powróć do oceny gdy się obudzi.
Każda z pięciu składowych oceniana jest indywidualnie. Stosuje się system punktowy – ‘0’ (składowa nieobecna), ‘1’(składowa obecna w pewnym stopniu lub gdy jesteśmy w stosunku do niej niepewni) lub ‘2’ (składowa obecna bez wątpliwości).
Spójrzmy na przykłady poniżej, oznaczone jako ‘0’, ‘1’ lub ‘2’.
BRAK BÓLU LUB BÓL SŁABY
0 = składowa jest nieobecna
-
Uszy skierowane są do przodu
-
Oczy całkowicie otwarte
-
Kufa (górne wargi) rozluźniona (kształt okrągły)
-
Wibrysy rozluźnione i zaokrąglone ku dołowi
-
Głowa powyżej linii stawu ramiennego
BÓL SŁABY DO UMIARKOWANEGO
1 = składowa jest w pewnym stopniu obecna lub jesteśmy w stos. do niej niepewni
-
Uszy lekko rozstawione
-
Oczy otwarte tylko częściowo
-
Kufa (górne wargi) lekko napięta
-
Wibrysy lekko zaokrąglone lub wyprostowane ku bokom
-
Głowa na linii stawu ramiennego
BÓL UMIARKOWANY DO SILNEGO
2 = składowa jest wyraźnie zaznaczona
-
Uszy ułożone płasko i zwrócone na zewnątrz
-
Powieki zmrużone/zamknięte
-
Napięta kufa (górne wargi) (kształt eliptyczny)
-
Wibrysy wyprostowane i skierowane ku przodowi
-
Głowa poniżej linii stawu ramiennego lub pochylona w dół
JAK INTERPRETOWAĆ WYNIKI
Im wyższy uzyskany wynik, tym większe nasilenie bólu. Skala Kociego Grymasu pomaga lekarzom i lekarkom podejmować decyzje kliniczne w leczeniu bólu
TSkala Kociego Grymasu ma 5 składowych, które punktowane są w skali 0-2. Oznacza to, że maksymalny możliwy wynik to 10 punktów. Próg punktowy to ≥ 4. Wynik 4 lub więcej sugeruje, że lekarz lub lekarka powinien/powinna rozważyć podanie środka przeciwbólowego, biorąc oczywiście pod uwagę stan ogólny pacjenta oraz leki podane wcześniej.
W sytuacji gdy uzyskany wynik to 4 punkty i klinicysta lub klinicystka jest niepewny/niepewna czy należy podać więcej środków przeciwbólowych, pacjent powinien być poddany ponownej ocenie punktowej po upływie 10-15 minut.